เจดีย์วัดชัยมงคล


โพสต์เมื่อ 1 มิ.ย. 2022

ชื่ออื่น : วัดกลาง, วัดกลางชัยมงคล, วัดแปะใหญ่

ที่ตั้ง : ถ.หลักเมือง เทศบาลเมืองตราด

ตำบล : บางพระ

อำเภอ : เมือง

จังหวัด : ตราด

พิกัด DD : 12.243326 N, 102.510155 E

เขตลุ่มน้ำหลัก : ตราด

เขตลุ่มน้ำรอง : คลองบางพระ

เส้นทางเข้าสู่แหล่ง

วัดกลางชัยมงคล หรือวัดกลาง ตั้งอยู่ภายในเขตเทศบาลเมืองตราด ริมถนนหลักเมืองและถนนเทศบาล หรืออยู่ฝั่งตรงข้ามถนนกับศาลหลักเมืองตราด

ประโยชน์ทางการท่องเที่ยว

เป็นแหล่งท่องเที่ยว

รายละเอียดทางการท่องเที่ยว

วัดกลางชัยมงคลเป็นวัดสำคัญวัดหนึ่งของเทศบาลเมืองตราด ทั้งยังเป็นตลาดพระเครื่องที่สำคัญของจังหวัด และเนื่องจากตั้งอยู่ในพื้นที่ศูนย์กลางของเทศบาลเมืองตราด บริเวณลานจอดรถข้างเจดีย์ร้าง ยังมีคิวรถโดยสารให้บริการจอดอยู่อย่างหนาแน่น   ส่วนสภาพเจดีย์วัดกลางหรือเจดีย์วัดชัยมงคล อยู่ในสภาพชำรุดเสียหาย ผู้สนใจสามารถเข้าเยี่ยมชมเจดีย์องค์นี้ได้ทุกวัน โดยไม่เสียค่าเข้าชม

หน่วยงานที่ดูแลรักษา

วัดกลางชัยมงคล

การขึ้นทะเบียน

ไม่ขึ้นทะเบียน

ภูมิประเทศ

ที่ราบ

สภาพทั่วไป

เจดีย์วัดกลางเป็นเจดีย์ร้าง ตั้งอยู่ทางทิศตะวันออกของพื้นที่วัดกลางชัยมงคล ซึ่งปัจจุบันเป็นลานจอดรถของทางวัด สภาพพื้นที่เป็นที่ราบโดยอิทธิพลของแม่น้ำตราด โดยรอบวัดเป็นพื้นที่ชุมชนเมือง มีบ้านเรือนตั้งอยู่ติดกันหนาแน่น ปัจจุบันโบราณสถานตั้งอยู่ห่างจากคลองบางพระมาทางทิศเหนือประาณ 200 เมตร และตั้งอยู่ห่างจากแม่น้ำตราดมาทางทิศตะวันตกประมาณ 2.4 กิโลเมตร

สภาพเจดีย์วัดกลางหรือเจดีย์วัดชัยมงคล อยู่ในสภาพชำรุดเสียหาย ขาดการดูแลและอนุรักษ์ปฏิสังขรณ์ ปูนฉาบหลุดร่อนเกือบทั้งหมด ส่วนองค์ระฆังเอียง มีต้นไม้ขึ้นอยู่ที่ส่วนต่างๆของเจดีย์

ความสูงจากระดับน้ำทะเลปานกลาง

8 เมตร

ทางน้ำ

คลองบางพระ, แม่น้ำตราด, อ่าวไทย

สภาพธรณีวิทยา

ตะกอนที่ราบลุ่มน้ำพาในสมัยโฮโลซีน (นรรัตน์ บุญกันภัย 2554)

ประวัติการศึกษา

ชื่อผู้ศึกษา : กรมศิลปากร

ปีที่ศึกษา : พ.ศ.2551

วิธีศึกษา : สำรวจ

ผลการศึกษา :

กลุ่มโบราณคดี สำนักศิลปากรที่ 5 ปราจีนบุรี จัดทำโครงการสำรวจโบราณสถานวัดกลาง ตำบลบางพระ อำเภอเมือง จังหวัดตราด เพื่อเก็บและรวบรวมข้อมูลที่ยังพอสืบกันได้ในปัจจุบัน และทำรายงานไว้เป็นหลักฐาน สำหรับการอนุรักษ์ และการค้นคว้าทางวิชาการต่อไป

ประเภทของแหล่งโบราณคดี

ศาสนสถาน

สาระสำคัญทางโบราณคดี

เจดีย์วัดกลางเป็นเจดีย์ร้าง ตั้งอยู่ทางทิศตะวันออกของวัดกลาง (วัดกลางชัยมงคล) ซึ่งปัจจุบันเป็นลานจอดรถของทางวัด

วัดกลางปัจจุบันเป็นวัดราษฎร์ มหานิกาย  ตามประวัติวัดกล่าวว่าวัดแห่งนี้ตั้งเมื่อ พ.ศ.2325 ได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมาเมื่อวันที่ 24 มกราคม พ.ศ.2501 (สำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ 2565)

ลักษณะเจดีย์เป็นเจดีย์ย่อมุมไม้สิบสอง ก่ออิฐถือปูน แต่ปูนที่ฉาบอยู่เกือบทั้งหมดหลุดร่อนออก ฐานล่างสุดเป็นศิลาแลงก่อเป็นรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัส ถัดขึ้นมาก่อด้วยอิฐทั้งสิ้น ได้แก่ ฐานสิงห์(?) 2 ชุด ถัดขึ้นไปเป็นบัวโถ ที่ทำเป็นรูปดอกบัวและกลีบบัวขนาดใหญ่ (ส่วนบัวโถมีปูนฉาบเหลืออยู่มากกว่าส่วนอื่น) รองรับส่วนที่เหนือขึ้นไปคือองค์ระฆัง ส่วนยอดหักหายไปพื้นรอบเจดีย์เป็นพื้นปูนซีเมนต์ มีก้อนหินขนาดใหญ่วางอยู่หลายก้อนล้อมรอบเจดีย์ รวมทั้งมีลวดลายขดทำจากปูนวางอยู่ สันนิษฐานว่าเป็นปูนปั้นของเจดีย์องค์นี้ที่หลุดร่วงมา นอกจากนี้ยังมีกองวัสดุก่อสร้างสมัยปัจจุบันวางอยู่ปะปนกับกองหิน

จากรูปแบบสถาปัตยกรรมของเจดีย์ สันนิษฐานว่ามีอายุอยู่ในสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้น

ทางทิศตะวันออกติดกับเจดีย์ร้างองค์นี้ เป็นเจดีย์แบบจีน 2 องค์ และศาลเจ้าจีน 1 หลัง ทั้งหมดอยู่ภายในรั้วเดียวกัน คือรั้วตาข่ายเหล็ก สูงประมาณ 120 เซนติเมตร สภาพพื้นที่โดยรอบเป็นลานจอดรถของทางวัดกลางชัยมงคล และสิ่งก่อสร้างโครงสร้างไม้ ได้แก่ บ้านเรือนและแผงร้านค้าต่างๆ (โดยเฉพาะแผงพระเช่า)    

ผู้เรียบเรียงข้อมูล-ผู้ดูแลฐานข้อมูล

ทนงศักดิ์ เลิศพิพัฒน์วรกุล

บรรณานุกรม

กรมศิลปากร. "เจดีย์วัดชัยมงคล (วัดกลาง)" ระบบภูมิสารสนเทศ แหล่งมรดกทางศิลปวัฒนธรรม. (ออนไลน์). เข้าถึงเมื่อ 19 เมษายน 2565. เข้าถึงจาก http://gis.finearts.go.th/fineart/

นรรัตน์ บุญกันภัย. แผนที่ธรณีวิทยาจังหวัดตราด. (ออนไลน์). กรมทรัพยากรธรณี, 2554. เข้าถึงเมื่อ 19 เมษายน 2565. เข้าถึงจาก http://www.dmr.go.th/download/12345679/4/geo-Trat_wm.pdf

สำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ. ระบบทะเบียนวัด. (ออนไลน์). เข้าถึงเมื่อ 19 เมษายน 2565. เข้าถึงจาก http://binfo.onab.go.th/Temple/Temple-List-view.aspx

ข่าวที่เกี่ยวข้อง

ภาพเกี่ยวกับแหล่งโบราณคดี