วัดโคกมะม่วง

ภูมิประเทศ

สภาพทั่วไป

หอไตรตั้งอยู่กลางบ่อน้ำ ในพื้นที่ด้านทิศเหนือของวัดโคกมะม่วง สภาพค่อนข้างทรุดโทรมไปตามกาลเวลา

ความสูงจากระดับน้ำทะเลปานกลาง

ทางน้ำ

แม่น้ำโก-ลก, แม่น้ำบางนรา, ทะเลอ่าวไทย

สภาพธรณีวิทยา

ตะกอนชายฝั่งทะเลโดยอิทธิพลคลื่น ลักษณะตะกอนเป็นทรายและทรายปนกรวดของหาดสันดอน สันทราย และเนินทราย (กรมทรัพยากรธรณี 2559) 

ยุคทางโบราณคดี

สมัย/วัฒนธรรม

อายุทางโบราณคดี

ประวัติการศึกษา

ประเภทของแหล่งโบราณคดี

สาระสำคัญทางโบราณคดี

วัดโคกมะม่วง ปัจจุบันเป็นวัดราษฎร์ ฝ่ายมหานิกาย เป็นวัดโบราณ จากทะเบียนวัดของสำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ (2565) ระบุว่าตั้งวัดเมื่อ พ.ศ.2381 ตรงกับรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมาครั้งหลังเมื่อวันที่ 24 มกราคม พ.ศ.2506

อาคารเสนาสนะต่าง ๆ ภายในวัดสร้างขึ้นในสมัยรัชกาลที่ 5 เรื่อยต่อมาจนถึงปัจจุบัน ซึ่งรูปแบบอาคารเสนาสนะดังกล่าวสะท้อนถึงประวัติศาสตร์ความเป็นท้องถิ่นของชุมชนได้เป็นอย่างดีโดยเฉพาะอย่างยิ่งหอไตรกลางน้ำที่มีความงดงามทางศิลปกรรมที่ปัจจุบันหาดูได้ยากยิ่ง (กรมศิลปากร 2565)

หอไตรกลางน้ำ มีลักษณะอาคารมีแผนผังรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัส ขนาดประมาณ 5.8 x 5.8 เมตร ตีฝาซ้อนเกล็ด ฐานอาคารเป็นเสาไม้ตั้งอยู่บนตอม่อปูน ซึ่งตั้งอยู่ตรงกลางสระน้ำ ด้านทิศตะวันตกมีประตูทางเข้า 1 ประตู โดยประตูนี้จะเชื่อมต่อกับสะพานไม้ที่เชื่อมระหว่างอาคารกับฝั่ง ส่วนหนังด้านที่เหลือเป็นช่องหน้าต่างด้านละหนึ่งบาน หลังคาเป็นทรงปั้นหยาซ้อนขึ้นไป 3 ชั้น มุงด้วยกระเบื้องดินเผา บริเวณเชิงชายประกับตกแต่งด้วยแผ่นสังกะสีฉลุลายเขียนสี ภายในหอไตรเขียนภาพจิตรกรรมบนฝ้าเพดานไม้เป็นรูปเจดีย์จุฬามณีบนพื้นสีเหลืองสด (ภาณุวัมน์ เอื้อสามาลย์ และคณะ 2561: 256)

ผู้เรียบเรียงข้อมูล-ผู้ดูแลฐานข้อมูล

บรรณานุกรม

กรมทรัพยากรธรณี. การจำแนกเขตเพื่อการจัดการด้านธรณีวิทยาและทรัพยากรธรณีจังหวัดนราธิวาส. กรุงเทพฯ: บริษัท อมรินทร์พริ้นติ้งแอนด์พับลิชชิ่ง จํากัด (มหาชน), 2559.

กรมศิลปากร. "วัดโคกมะม่วง" ระบบภูมิสารสนเทศ แหล่งมรดกทางศิลปวัฒนธรรม. (ออนไลน์). เข้าถึงเมื่อ 15 มกราคม 2565. เข้าถึงจาก http://gis.finearts.go.th/fineart/

ภาณุวัฒน์ เอื้อสามาลย์, ศิริพร สังข์ศิริ,  และธวัชชัย ชั้นไพศาลศิลป์. 247 โบราณสถานภาคใต้ที่ขึ้นทะเบียนแล้วและข้อมูลหลักฐานใหม่ทางโบราณคดี. นครศรีธรรมราช : สำนักศิลปากรที่ 12 นครศรีธรรมราช, 2561.

สำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ. ระบบทะเบียนวัด. (ออนไลน์). เข้าถึงเมื่อ 15 มกราคม 2565. เข้าถึงจาก http://binfo.onab.go.th/Temple/Temple-List-view.aspx

ข่าวที่เกี่ยวข้อง