วัดศรีมงคลธรรมาราม

ภูมิประเทศ

สภาพทั่วไป

วัดศรีมงคลธรรมาราม ตั้งอยู่ในเขตเทศบาลตำบลเวียงคุก ซึ่งเป็นพื้นที่เมืองโบราณเวียงคุกในสมัยอดีต ลักษณะพื้นที่เป็นเนินดินบนที่ราบริมฝั่งแม่น้ำโขงที่เกิดจากการทับถมของตะกอนน้ำพา โดยด้านทิศเหนือของเวียงคุกอยู่ติดกับห้วยคุกและแม่น้ำโขงในส่วนคุ้งแม่น้ำ (ห้วยคุกที่ไหลผ่านด้านทิศเหนือของเมืองไหลขนานไปกับแม่น้ำโขงก่อนที่จะวกลงทิศใต้ที่ด้านตะวันตกของเมือง) ปัจจุบันบนเนินดินเวียงคุกเป็นชุมชนหนาแน่น พื้นที่โดยรอบเป็นพื้นที่เกษตรกรรม ทำนาทำไร่ (ยกเว้นด้านทิศเหนือที่ติดกับแม่น้ำโขง)

วัดศรีมงคลฯ ตั้งอยู่ด้านเหนือสุดของเมือง ปัจจุบันอยู่เกือบติดกับห้วยคุกและแม่น้ำโขง ห่างจากห้วยคุกเพียงถนนกั้น (ห่างจากห้วยคุกมาทางทิศใต้ประมาณ 50 เมตร ห่างจากแม่น้ำโขงมาทางทิศใต้ประมาณ 300 เมตร) ส่วนด้านทิศตะวันออก ตะวันตก และใต้ เป็นบ้านเรือนราษฎรหนาแน่น

ความสูงจากระดับน้ำทะเลปานกลาง

ทางน้ำ

แม่น้ำโขง, คลองคุก

สภาพธรณีวิทยา

พื้นที่ทับถมด้วยตะกอนน้ำพาของแม่น้ำโขงในสมัยโฮโลซีน

ยุคทางโบราณคดี

สมัย/วัฒนธรรม

อายุทางโบราณคดี

ประวัติการศึกษา

ประเภทของแหล่งโบราณคดี

สาระสำคัญทางโบราณคดี

วัดศรีมงคลธรรมาราม ปัจจุบันเป็นวัดราษฎร์ สังกัดมหานิกาย ประวัติวัดระบุว่าสร้างขึ้นเมื่อ พ.ศ.2465 ได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมา พ.ศ.2545

วัดศรีมงคลธรรมาราม ตั้งอยู่ในเขตเทศบาลตำบลเวียงคุก ซึ่งเป็นพื้นที่เมืองโบราณเวียงคุกในสมัยอดีต ลักษณะพื้นที่เป็นเนินดินบนที่ราบริมฝั่งแม่น้ำโขงที่เกิดจากการทับถมของตะกอนน้ำพา โดยด้านทิศเหนือของเวียงคุกอยู่ติดกับห้วยคุกและแม่น้ำโขงในส่วนคุ้งแม่น้ำ (ห้วยคุกที่ไหลผ่านด้านทิศเหนือของเมืองไหลขนานไปกับแม่น้ำโขงก่อนที่จะวกลงทิศใต้ที่ด้านตะวันตกของเมือง) ปัจจุบันบนเนินดินเวียงคุกเป็นชุมชนหนาแน่น พื้นที่โดยรอบเป็นพื้นที่เกษตรกรรม ทำนาทำไร่ (ยกเว้นด้านทิศเหนือที่ติดกับแม่น้ำโขง)

ตามประวัติการค้นพบและศึกษากล่าวว่า พื้นที่ภายในวัดน่าจะเป็นที่ตั้งของโบราณสถานแห่งหนึ่งของเมืองโบราณเวียงคุก เนื่องจากพบยอดเสมาหิน 8 ใบ สมัยทวารวดีตอนกลางและปลาย ผู้สำรวจสันนิษฐานว่ามีอายุร่วมสมัยกับเมืองซายฟองในฝั่งลาวและเมืองเวียงคุก หลังจากนั้นได้ถูกทิ้งร้างไประยะหนึ่งเมื่อวัฒนธรรมเขมรเสื่อมลงในลุ่มแม่น้ำโขงตอนบน ก่อนที่วัฒนธรรมล้านช้างจะเข้ามาแทนที่ ซึ่งการสำรวจในคราวนั้นทางวัดได้ถมพื้นแล้วเทปูนทำฐานอุโบสถจนทับเสมา เหลือเพียงส่วนยอดเสมาหินเท่านั้นที่โผล่พ้นพื้นขึ้นมาเล็กน้อย

อย่างไรก็ตาม จากการสำรวจเมื่อเดือนกันยายน 2557 พบชิ้นส่วนเสมาหินขนาดใหญ่น้อยประมาณ 10 ชิ้น วางรวมกันอยู่ที่ด้านหลังหรือด้านทิศตะวันตกของอุโบสถ ซึ่งเป็นอุโบสถที่สร้างขึ้นใหม่ บริเวณด้านหน้ากุฏิสงฆ์ มีต้นไม้ขึ้นปกคลุม

จากการสัมภาษณ์ชาวบ้านในพื้นที่ ได้ข้อมูลเพิ่มเติมว่า เมื่อก่อนมีเสมาและหลักหินปักอยู่โดยรอบอุโบสถ รวมทั้งที่ด้านหลังอุโบสถติดกับกำแพงวัดด้านทิศตะวันตก แต่ไม่ทราบแน่ชัดว่าเสมาและหลักหินเหล่านั้นไปอยู่ที่ใดบ้าง

ผู้เรียบเรียงข้อมูล-ผู้ดูแลฐานข้อมูล

บรรณานุกรม

ข่าวที่เกี่ยวข้อง