ไร่จรัลเพ็ญ

ภูมิประเทศ

ที่ราบ

สภาพทั่วไป

แหล่งโบราณคดีอยู่ในบริเวณที่เป็นไร่อ้อย ซึ่งปลูกบนพื้นที่ราบ ที่มีความลาดเทบางแห่ง ไร่แห่งนี้เป็นกรรมสิทธิ์ของนายพิชิต ช่างเสนาะ

ความสูงจากระดับน้ำทะเลปานกลาง

13-14 เมตร

ทางน้ำ

ทางด้านเหนือของแหล่งมีรางหนองตัดสาก ส่วนทางด้านใต้นั้น มีห้วยรางกอก

สภาพธรณีวิทยา

จากแผนที่ธรณีสัณฐานของดินดอนสามเหลี่ยมแม่กลอง (JARUPONGSAKUL et al. 1991: 51) ตำแหน่งของแหล่งโบราณคดีบ้านหนองกบ อาจอยู่ตรงปลายสุดทางทิศตะวันออกของเขตที่เรียกว่า ที่ราบแบบดินดอนสามเหลี่ยมรูปพัดบนบก (Subaerial Fan-Deltaic Plain) ซึ่งเป็นชั้นทับถมที่มีความสูงจากระดับน้ำทะเลปานกลางระหว่าง 15 – 30 เมตร ชั้นทับถมดังกล่าวเกิดจากการปล่อยตะกอนของแม่น้ำแม่กลองสายเก่าที่เริ่มเปลี่ยนทิศทาง ดังนั้น ชั้นตะกอนส่วนใหญ่จึงประกอบด้วยชั้นกรวดที่เจือด้วยชั้นทราย ชั้นทรายละเอียด ชั้นดินเหนียว ปะปนกันเป็นระยะ ด้วยความสูงจากระดับน้ำทะเลดังกล่าว พื้นที่เขตนี้ จึงไม่ถูกน้ำทะเลท่วม เมื่อครั้งปรากฎการณ์น้ำทะเลขึ้นสูงสุดของสมัยโฮโลซีน (8000 – 7000 cal BP) (TANABE et al. 2003) เนื่องจาก ระดับน้ำท่วมสูงสุดในช่วงนั้นประมาณกันว่า สูงขึ้นจากระดับน้ำทะเลปานกลางปัจจุบันราว 4-5 เมตรเท่านั้น (THIRAMONGKOL 1983)

ยุคทางโบราณคดี

ยุคก่อนประวัติศาสตร์

อายุทางโบราณคดี

ราว 4000 – 3000 BP, 1500 – 500 ก่อนพุทธกาล

ประวัติการศึกษา

ประเภทของแหล่งโบราณคดี

แหล่งอยู่อาศัย

สาระสำคัญทางโบราณคดี

แหล่งโบราณคดีจรัญเพ็ญ ตั้งอยู่สูงจากระดับน้ำทะเลปานกลางราว 14 เมตร (Google Earth 2011) ซึ่งเป็นระดับที่ห่างไกลจาก การท่วมของระดับน้ำทะเลสูงสุดสมัยโฮโลซีนเมื่อราว 8000 – 7000 cal BP ที่ประมาณไว้ราว 4-5 เมตรจากระดับน้ำทะเลปานกลางปัจจุบัน (TANABE et al. 2003) ซึ่งเป็นสิ่งที่ยืนยันว่า พื้นที่บริเวณนี้เป็นที่ดอน ซึ่งสามารถใช้เป็นที่ตั้งชุมชนก่อนประวัติศาสตร์ได้ตั้งแต่ช่วงสมัยโฮโลซีนตอนกลางเป็นต้นมา โดยไม่ได้รับผลกระทบจากการท่วมถึงของน้ำทะเล

หลักฐานทางโบราณคดีที่พบคือ ชิ้นส่วนขวานหินขัด ชิ้นส่วนกำไลหิน และ เศษภาชนะดินเผาลายขูดขีด และลายเชือกทาบ หลักฐานดังกล่าว ล้วนส่อให้เห็นถึงวัฒนธรรมสมัยหินใหม่ ซึ่งอาจเทียบเคียงได้กับวัฒนธรรมหินใหม่ที่แหล่งโบราณคดีบ้านเก่า จังหวัดกาญจนบุรี อย่างไรก็ตาม หลักฐานที่พบเป็นหลักฐานเพียงเล็กน้อยที่ได้จากการสำรวจเก็บตัวอย่าง ดังนั้น จึงควรที่จะมีการขุดค้นทางโบราณคดีต่อไปในอนาคต เพื่อพิสูจน์ว่า แหล่งโบราณคดีแหล่งนี้ เป็นชุมชนสมัยหินใหม่ หรือ ชุมชนสมัยสำริด และ ชุมชนก่อนประวัติศาสตร์แห่งนี้ มีความสัมพันธ์กับแหล่งโบราณคดีอื่นๆ ในเขตลุ่มน้ำแม่กลอง-ท่าจีน หรือไม่อย่างไร

ผู้เรียบเรียงข้อมูล-ผู้ดูแลฐานข้อมูล

ตรงใจ หุตางกูร

บรรณานุกรม

กองโบราณคดี, 2531. แหล่งโบราณคดี ไร่จรัลเพ็ญ (บ้านหนองกบ), ใน แหล่งโบราณคดีประเทศไทย เล่ม 1. พิมพ์ครั้งแรก, เอกสารวิชาการกองโบราณคดี หมายเลข 6/2531กองโบราณคดี กรมศิลปากร, 312 หน้า.

 

Google Earth, 2011. 13°53'35N, 99°56'00E.

 

JARUPONGSAKUL S., HATTORI T., WICHAIDIT P., 1991. Salinization in the Holocene Fan-delta of Maekhlong River, Thailand. Southeast Asian Studies 29 (1), pp. 49-63.

 

TANABE S., SAITO Y., SATO Y., SUZUKI Y., SINSAKUL S., TIYAPAIRACH N., CHAIMANEE N., 2003. Stratigraphy and Holocene evolution of the mud-dominated Chao Phraya delta, Thailand. Quaternary Science Reviews 22,

ข่าวที่เกี่ยวข้อง